Kosta Boda – Gerrie's Glasmuseum

Kitchenalia is een Engels woord voor alle attributen die in het huishouden gebruikt worden. Dit geeft ook weer wat mijn volgende tentoonstelling wordt. Op het moment van schrijven staan de kerstbomen nog in het glasmuseum, maar komende week worden alle glazen kerstspullen weer opgeruimd. En dat zijn er veel, heel veel, kan ik u vertellen. De tentoonstelling over Scandinavisch glas loopt nog door tot 1 april. Momenteel staan er ook in de tijdelijke tentoonstellingsruimte ook twee vitrine kasten waarin press papiers staan. Eén kast met bollen en één kast met o.a. platte press papiers die in Leerdam zijn gemaakt. Deze zijn dus ook nog een poosje te bekijken.

Vanaf 1 april wordt de tentoonstellingsruimte veranderd in een keukenparadijs met allerlei keukenattributen van glas. Inmiddels heb ik een grote collectie puddingvormen, deze zullen er natuurlijk niet in ontbreken.

Maar ook bovenstaande eierkoker naar een ontwerp van Wilhelm Wagenfeld is te zien in de tentoonstelling.

Het oorspronkelijke ontwerp van Wilhelm Wagenfeld was eigenlijk alleen nog in designmusea te zien. Maar is weer opnieuw in productie genomen. De Bauhausontwerper Wagenfeld werkte sinds 1930 met het beroemde, hittebestendige glas uit de stad Jena. Deze keukenhulp gold als het prototype van modern industrieel ontwerp.

Hoe werkt het?
Breek een ei boven het glas, kluts het en voeg zout en kruiden toe. Maak het deksel dicht en zet het glas 4 tot 6 minuten in een pan met heet water. Om het nog lekkerder te maken, kun je ham of ansjovis toevoegen. De ‘eierkoker’ is ook te gebruiken voor pasteitjes, soufflées en dergelijke.

Mijn eierkoker is geen nieuwe die later in productie is genomen, maar nog een echte oude. Compleet met de originele metalen beugel. Toen ik vroeger op kamers woonde wilde ik een keer een ei van huis meenemen. Mijn moeder gaf me het ei mee in deze eierkoker. Behalve het ei mocht ik de eierkoker ook houden. Het ei is natuurlijk allang op, maar de eierkoker is gebleven. Het enige wat in de loop der jaren is verdwenen is de rubberen ring (zoals we die van weckflessen ook kennen). Zelf heb ik de eierkoker nooit gebruikt, maar door de fascinatie voor glas en de bijzondere uitvoering heeft deze altijd een plek in mijn kast gehad. Nog even geduld dus. Vanaf 1 april t/m 1 oktober glazen keukenattributen.

Deze zomer zullen wij Zweden gaan bezoeken in onze vakantie. Dit keer is het de vakantie op mijn initiatief. Sinds ik jaren geleden onze dochter opzocht in Stockholm en daar de Kosta Boda winkel heb bezocht, koesterde ik de wens om nog een keer naar Zweden te gaan en dan vooral naar de provincie waar de glasgeschiedenis van Zweden zich bevindt.

Op bovenstaande foto is een suncatcher te zien gemaakt in Zweden en ontworpen door Bertil Vallien (geb. 1938). Deze suncatchers zijn er in een aantal soorten en maten. Wanneer ik er één tegenkom bij de kringloop voor een leuk prijsje dan gaat ie mee naar huis. Bovenstaande suncatcher is mijn laatste aanwinst in deze.

Kosta Boda, de oudste glasfabriek in Zweden, werd in 1742 opgericht door Anders Koskull en Georg Bogislaus Stael von Holstein. De naam Kosta is afgeleid van de eerste letters van hun beider namen. Oorspronkelijk heette de fabriek Kosta Glasbruk, gelegen in de bossen van Smaland. Deze locatie was gekozen wegens de ongelimiteerde houtbronnen die nodig waren om de ovens permanent te laten branden. Het eerste glas dat werd gefabriceerd waren drinkglazen, flessen en ruiten. Later kwam daar glas met reliëf bij. De glasblazers waren veelal afkomstig uit het Duitse Bohemen, een streek die al bekend was om zijn kristalproductie.

Tijdens de Stockholm tentoonstelling in 1897 werd het gebruiksglas vanwege zijn uniformiteit en het plan om ontwerpers en kunstenaars bij de makelij van het glaswerk te betrekken geboren. Kosta Glasbruk nam een atelier in gebruik waar glas door verdere innovaties en technische verbeteringen werd geslepen, zodat meer glaswerk kon worden aangeboden. In 1898 was Gunnar Wennerberg de eerste ontwerper die bij Kosta in dienst kwam. Daarna volgden een groot aantal kunstenaars en designers die de traditie van het Kosta glaswerk zouden verrijken.

“Glas biedt kansen als geen ander materiaal. Het heeft alles. Voor mij, is het glasblazen kamer het centrum van alles. Het is net materie opscheppen uit een vulkaan en kijken hoe de gloeiende lava verandert in ijs. Het exacte moment weten waarop een verschuiving van licht of expressie en draaien aan het geheim van het glas is waar het allemaal om gaat. “

Bertil Vallien is veruit de meest internationaal gevierde glas kunstenaar en ontwerper in Zweden. Hij ontving vele prijzen en zijn werk is goed vertegenwoordigd in toonaangevende musea over de hele wereld. Hij werkt in een mythische, droomachtige wereld van symbolische beelden. Hij verbindt zich wat hij zelf omschrijft als een nooit eindigende zoektocht, in nauwe samenwerking met zijn mede-werknemers op AFORS glasfabriek, een aantal van hen hebben gewerkt met Vallien tientallen jaren. Bertil Vallien is voornamelijk bekend als de meester van zandvormen. Zijn solide, diepblauwe, vier-meter-lange schip is onderdeel geworden van het moderne glas geschiedenis.